Od kilku lat obserwujemy gwałtowny wzrost popularności handlu elektronicznego. Trend ten pogłębił się jeszcze bardziej w związku z pandemią. Zakupy w dużej mierze przeniosły się do internetu, niosąc ze sobą nowe wyzwania, zwłaszcza w zakresie logistyki. W jaki sposób zorganizować magazyn e-commerce, aby był nowoczesny i funkcjonalny?
Specyfika logistyki e-commerce
Bez wątpienia logistyka e-commerce znacznie różni się od tradycyjnej. Zacznijmy od odbiorcy – w logistyce tradycyjnej jest nim najczęściej klient B2B. Odbiorcami są zatem głównie inne firmy lub sklepy stacjonarne. W przypadku logistyki e-commerce towar trafia do klienta B2C, czyli indywidualnego, choć część dostaw kierowana jest także do odbiorcy B2B.
Konsument indywidualny wymaga oczywiście zupełnie innego sposobu pakowania towarów, które najczęściej przybierają formę małych paczek, gdy tymczasem w logistyce tradycyjnej w grę wchodzą hurtowe ilości umieszczane zwykle na paletach. Inny w obu tych przypadkach jest także przepływ towarów – w e-commerce charakteryzuje się złożonością i nieregularnością, a w tradycyjnej logistyce najczęściej stałością i przewidywalnością.
Ze względu na dużą konkurencję klientowi detalicznemu oferowany jest szereg narzędzi, które pozwalają mu na kontrolowanie przesyłki na każdym etapie jej dostarczania. W realizacji tego celu logistyka posługuje się aplikacjami i powiadomieniami push, a także SMS-ami i mailami.
Opinia klienta detalicznego ma także istotne znaczenie dla przyszłości sklepu internetowego, dlatego każda pomyłka może być zgubna w skutkach. Nie chodzi tu tylko o to, że niezadowolony konsument nie wróci więcej do zakupów na platformie, na której się zawiódł, ale także o to, że swoją negatywną oceną zniechęci innych potencjalnych odbiorców do skorzystania z jej oferty.
Jak można się domyślić, specyfika logistyki e-commerce i wszystkie związane z nią wyzwania, nie pozostają bez wpływu na koszty. Im wyższy poziom usług, tym większe nakłady finansowe.
Strategia omnichannel
Strategia omnichannel opiera się na połączeniu kanałów komunikacji z kanałami sprzedaży. Dzięki temu zakupy dla klienta mają być bardzo przyjaznym doznaniem. Wiąże się to również z realizacją zamówienia w jak najkrótszym czasie oraz dodatkowymi profitami wynikającymi z powiązania na stałe klienta ze sklepem, np. poprzez zapisanie się do newslettera lub rejestrację na stronie.
Efekt omnichannel osiągany jest m.in. dzięki umożliwieniu konsumentowi dokonywania zakupów poprzez różne kanały (np. zakupy w sklepie stacjonarnym, przez internet z dostawą do domu lub z dostawą do paczkomatów i innych punktów odbioru paczek). Wyzwaniem jest w tym kontekście stworzenie w pełni skoordynowanego łańcucha dostaw, który udźwignie przetwarzanie dużej liczby informacji w czasie rzeczywistym, a do tego nie będzie generować błędów. Dotyczy to także samych magazynów i centrów dystrybucyjnych, których funkcjonowanie musi zostać dostosowane do nowych wyzwań.
Podczas realizowania strategii omnichannel w magazynach obsługiwana jest bez wątpienia znacznie większa liczba wysyłanych towarów dziennie niż ma to miejsce w tradycyjnych magazynach. Inny jest także sposób przygotowywania zamówień, które opierają się nie na systemie paletowym, ale na pojedynczych produktach. Wszystko to powoduje, że firmy, które korzystają z omawianej strategii, muszą zadbać o duże tempo realizacji dyspozycji .
Cechy magazynu e-commerce
Ponieważ sprzedaż w sklepach internetowych podlega sezonowości, a do tego duży wpływ mają na nią także moda czy efekt zbliżających się wakacji bądź świąt, rozwiązania, które stosowane są w magazynach e-commerce, muszą być bardzo elastyczne. Chodzi m.in. o możliwość szybkiej i stosunkowo prostej rozbudowy, np. poprzez poszerzenie powierzchni magazynowej regałów.
Bardzo istotne jest także zapewnienie bezpieczeństwa magazynowanym towarom poprzez wyposażenie budynku w dobry system przeciwpożarowy, strefową kontrolę temperatury oraz poziomu wilgotności, prewencję sanitarną (istotną zwłaszcza w obecnym czasie pandemii), instalację CCTV i kontrolę dostępu. Warte rozważenia jest także zatrudnienie pracownika ochrony lub podpisanie umowy ze specjalistyczną agencją.
Ze względu na swoją specyfikę, magazyny e-commerce często pracują dłużej niż tradycyjne przestrzenie magazynowe. Zdarza się, że praca trwa w nich 24h/dobę, 7 dni w tygodniu. Właściwe dla tego typu miejsc jest także to, że na ich stanie znajduje się bardzo duża liczba produktów, a co za tym idzie – unikalnych kodów (np. kodów EAN lub znaczników RFID). Należy zatem bardzo uważnie wybrać system składowania asortymentu (mono SKU, multi SKU, z podziałem na strefy lub chaotycznie).
Ze względu na swoją specyfikę, magazyny e-commerce często pracują dłużej niż tradycyjne przestrzenie magazynowe.
Pod względem organizacyjnym obiekty tego typu wyposażone są zwykle w regały półkowe i – jeśli jest taka potrzeba – w regały paletowe. Dobrym rozwiązaniem jest także montaż pętli przenośników pojemnikowych ze strefą sortującą. Oczywiście konieczne będzie wyznaczenie poszczególnych stref: przyjęcia towaru, przeładunkowej, mono SKU i multi SKU, komplementacji z możliwością etykietowania i przepakowywania, składowania dodatków i próbek, obsługującej zwroty, sortowania, czy obszaru wysyłki produktów wielkogabarytowych.
Rozwiązania techniczne
Regały magazynowe wykorzystywane w magazynie branży e-commerce powinny być dostosowane do składowania produktów o różnym charakterze, wadze i gabarytach. Korzystne może się także okazać zastosowanie różnego rodzaju wypełnień regałów – płyty wiórowej, kraty czy siatki metalowej. Ilość miejsca można zwiększać poprzez wprowadzenie akcesoriów służących do podziału poziomów. Wiele magazynów tego typu organizuje także dodatkową przestrzeń na antresoli.
Rozwiązania wybrane przez organizatora powierzchni magazynowej powinny umożliwiać współpracę z przenośnikami, sorterami czy pojazdami autonomicznymi. W kontekście infrastruktury korzystna jest także większa liczba doków załadunkowych, która może znacząco przyspieszyć wysyłkę towarów w sytuacji nagromadzenia przyjęć i odbiorów przesyłek. Priorytetowe jest także zastosowanie zabezpieczeń mechanizmów bram i pozostałej infrastruktury przed uszkodzeniami, które mogłyby skutkować wyłączeniem ich z użytkowania, a tym samym opóźnieniem wysyłki zamówienia.
Dobrze, jeśli magazynowy system informatyczny (WMS) będzie zintegrowany z programami obsługiwanymi przez firmy kurierskie. Istotna jest także kontrola poprawności procesów – w tym m.in. rekontrola czy sprawdzanie wagi paczek. Z pewnością przydatne będą także urządzenia pick to light i pick to voice.
Pick to light i pick to voice
System pick to light (lub też zamiennie pick by light), to nowoczesne rozwiązanie służące do usprawnienia procesów ręcznej kompletacji towarów i zamówień w przedsiębiorstwie. Dzięki niemu możliwe jest wyeliminowanie dokumentów papierowych, w których łatwo może dojść do błędów. Bez wątpienia tego typu wdrożenia znacznie skracają czas potrzebny na przygotowanie zamówień.
W praktyce działa to w następujący sposób – towary wraz z modułem z wyświetlaczem przypisane są do określonych miejsc w magazynie. Gdy pracownik wyszukuje ich lokalizację, te są automatycznie podświetlane, a na ekranie wyświetla się liczba sztuk do pobrania. Po odebraniu towaru operator zatwierdza czynność przyciskiem. Walor omawianego systemu stanowi to, że może on służyć do kompletacji wielu linii zamówieniowych. Do tego jest łatwy w obsłudze, rozbudowie i modernizacji.
Z kolei w systemie pick to voice (czy też pick by voice), pracownik odnajduje żądany towar, kierując się instrukcjami głosowymi. Co więcej, prawidłowe wykonanie pobrania lub skorygowanie liczby odebranych produktów również odbywa się przy pomocy głosu. Warto zauważyć, że tego typu system jest bardzo łatwy w obsłudze i nie wymaga dodatkowego szkolenia. Podczas korzystania z niego pracownicy nie muszą pracować z wydrukowanymi listami produktów czy terminalami radiowymi. W pick to voice stosowany jest najczęściej bezprzewodowy system oparty na protokole Bluetooth, a zatrudnieni wyposażeni są w zestawy słuchawkowe.
Lokalizacja magazynu
Dla logistycznej zasadności tworzenia magazynu e-commerce w określonej lokalizacji istotne są m.in. odległość od klienta lub skupisk odbiorców. Ważne jest także to, jak daleko mamy do punktów przeładunkowych poszczególnych firm kurierskich. Istotny będzie także stan infrastruktury drogowej i ewentualne plany jej rozbudowy. Nie należy także zapominać, że obecnie wiele firm boryka się z problemami kadrowymi. Z tego względu warto także przyjrzeć się bliżej kosztom pracy oraz poziomowi bezrobocia w najbliższej okolicy.
Podsumowanie
Organizacja magazynu e-commerce znacząco różni się od organizacji tradycyjnego magazynu. To specyficzna gałąź branży logistycznej, zmienna i dynamiczna. Takie też muszą być rozwiązania, które są w niej zastosowane. Niezwykle istotna jest możliwość elastycznego wprowadzania zmian w celu optymalizacji wykorzystania przestrzeni magazynowej, a także szybka identyfikacja i lokalizacja towarów.
Dobrej organizacji pracy sprzyjają nowoczesne technologie. Poza pojazdami autonomicznymi, które powoli stają się standardem na każdej przestrzeni magazynowej, przydatne okazują się systemy naprowadzania magazyniera na lokalizację żądanego towaru. Konieczne jest także wdrożenie wybranego systemu informatycznego (np. WMS), najlepiej takiego, który zintegrowany będzie z infrastrukturą IT firm kurierskich.
Właściwa organizacja magazynu to warunek niezbędny do tego, aby zachować lojalność klientów. E-commerce jest bardzo uzależniony od ich opinii, która nierzadko stanowi być albo nie być dla określonego sklepu internetowego.
Autor:
Damian Żabicki
Analityk, dziennikarz, redaktor zajmujący się tematyką techniczną i przemysłową. Specjalista public relations w zakresie kreowania wizerunku produktów i usług branży przemysłowej. Dyrektor zarządzający i pełnomocnik Systemu Zarządzania Jakością w firmie zajmującej się projektowaniem i produkcją przyrządów pomiarowych. Prowadzi szkolenia z zakresu systemów zarządzania jakością i lean management.w produkcji.
